Lúc Bích Loan dắt xe đạp ra đi thì cơn giận trong người Sơn bùng lên như một đám cháy gặp trời hanh, cứ thế mà cháy, chẳng có gì cản lại được. Sau đó thì nó xẹp xuống, nhưng chưa phải là tất hẳn, nó như đám than hồng còn âm ỉ trong tro, càng âm ỉ thì lại càng dai dẳng. Đây không phải là lần đầu họ xích mích với nhau. Sơn chua xót nghĩ, ít nhiều thì dù sao tình yêu của anh và Bích Loan cũng đã bị sứt mẻ, không còn được như những ngày đầu họ mới yêu nhau.

Anh và nàng tuy chưa bao giờ dù ng những lời thô thiển để xỉ vả nhau như những đôi vợ chồng ớ những xóm thợ, những đôi vợ chồng này họ cãi nhau như cơm bữa, họ còn đánh nhau nữa, những bà vợ thường đẻ nhiều con, những đứa con nhếch nhác, đứa nọ bồng đứa kia trông như mèo tha chuột, chúng chỉ hơn nhau có một năm, song nhiều lúc anh cảm thấy một sự trống trải trong lòng mà anh không cắt nghĩa nổi.

Anh có cảm giác, nàng ngày một xa anh hơn. Nàng có những nỗi niềm tâm sự riêng, mà anh không được biết. Cánh cửa tâm hồn nàng vẫn khép chặt đối với anh. Chìa khóa của cánh cửa tân hồn đó vẫn còn nằm ở đâu đây, mà anh chưa tìm kiếm được. Anh chưa có nó trong tay. Nhiều lúc anh nghĩ, hay phàm là những người có học thức thường hay quan trọng hóa vấn đề, thường có mặc cảm, cho mình là những người không được may mắn trong cuộc sống, bất hạnh trong tình yêu?

Có lẽ cứ sống như những cặp vợ chồng xóm thợ kia mà lại hóa hay. Họ thật vô tư. Có lẽ cứ như họ, ban ngày anh chồng vào nhà máy, chị vợ ra chợ buôn thúng bán mẹt, chĩeu về xúm họp bên mâm cơm, câu chuyện của họ rôm rả có chen lẫn những lời nói tục, có khi họ cãi nhau, thậm chí đánh nhau, nhưng họ chẳng bận tâm về những điều đó. Họ quên ngay những gì đã xảy ra và những đứa trẻ cứ nối tiếp nhau ra đời, mà lại hóa hay. Việc gì cứ tự cho mình là cao siêu rồi lại tự hành hạ mình, chẳng bao giờ được sống vô tư cả.

Sơn vừa buồn, vừa bực, vừa mệt mỏi. Bụng đói mà chẳng muốn ăn chút nào cả.

– Mình có đối xử quá đáng với nàng không? – Sơn tự hỏi. Chung quy lại chỉ vì mình yêu nàng thôi.

Sơn có thể hy sinh hết thảy mọi thứ trên đời này cho nàng mà không bao giờ hối tiếc. Sơn chỉ đòi hỏi nàng có một thứ: Cho anh được quyền làm chồng nàng. Anh nói gì nàng phải nghe anh. Nói thế nào đi nữa thì dù ớ bất kỳ thời đại nào, bất kỳ chế độ nào, ở bất cứ nước nào, âu hay á thì người phụ nữ bao giờ cũng là người phụ nữ, đàn ông vẫn là đàn ông. Đàn ông nông tựa giếng khơi, đàn bà sâu sắc như cơi đựng trầu.

Trước khi yêu Bích Loan, Sơn đã một lần yêu chính thức và đôi lần ngấp nghé ở ngưỡng cửa của tình yêu. Người anh yêu đầu tiên là một cô công nhân làm ở cảng. Họ là bạn học từ những ngày còn thơ ấu. Rồi trường anh đi sơ tán tại một miền quê. Mỗi lần được về Hà Nội, anh đều đến đón người yêu đi chơi.

Ba mẹ Kim Thanh cũng gốc dân Hà Nội, muốn cho con gái kiếm được một tấm chồng”làm trai cho đáng nên trai”, phải là một ông giám đốc cỡ lớn hay một anh đốc tờ nào đó để cho nàng có chỗ gửi thân sau này ba mẹ về già.

Kim Thanh vì không say mê theo đuổi đường học hành nên bây giờ mới phải chân lấm tay bùn như thế. Trông cái dáng của Sơn loắt choắt, chưa thấy người đã thấy tiếng, không thể là chỗ dựa vững chắc cho con gái họ được. Sơn chỉ là một anh giáo viên quèn. Loại giáo viên như Sơn ở Hà Nội nhiều như cua bò. Lương giáo viên lại thấp nhất trong tất cả mọi ngành, thì lấy gì để đảm bảo cuộc sống cho con gái họ được.

Gia đình Sơn giàu có, có nhiều của chìm, của nổi, nhưng tính Sơn khùng, ngang như cua, cha mẹ cũng ghét Sơn, mà Sơn cũng chẳng màng tới cái kho của chìm ấy, nên họ càng không có thiện căm với Sơn. Mỗi lần Sơn ở nơi sơ tán về Hà Nội, đến thăm gia đình họ mà chủ yếu là đón người yêu, họ đều tỏ ra lạnh nhạt.

Tuổi trẻ thì ít nghĩ ngợi xa xôi, họ chỉ thích những cái gì trước mắt. Cả Sơn và Kim Thanh đều say mê với tình yêu lần đầu của mình, cái gì cũng lạ và hấp dẫn. Họ muốn biết tất cả, càng nhanh càng tốt. Họ như đang chạy tới một vườn tình yêu đầy trái cây, hoa thơm, cỏ lạ. Khi đã tới đích rồi họ không thể đừng được, không thể không ăn vụng những trái cây đó, hút nhị của những bông hoa đổ Khi Cả hai đã say mùi mật thì họ mới nhận ra họ đang ở chốn nào.

Kim Thanh có thai. Sơn bàng hoàng như đi trong mộng. Sơn xin cưới Kim Thanh, nhưng ba mẹ nàng nhất đinh không gả con gái duy nhất của mình cho Sơn. Họ bắt nàng phải phá thai. Mẹ nàng dọa sẽ tự vẫn nếu nàng không chiu phá thai. Sau đó gia đình họ chuyển vào Sài Gòn với một người bà con di cư trước đây.

Mối tình của Sơn kết thúc bi thảm như vậy. Mối tình đầu không thành đạt này đã làm cho Sơn thất vọng một thời gian dài. Nhưng rồi khi gặp Bích Loan, cái hương thầm tỏa ra từ nàng đã làm sống lại những cảm giác rạo rực đã chết đi từ lâu của anh. Nó như một cơn lốc. Nó làm anh quên đi cái quá khứ của mình, xoa diu đi nỗi bất hạnh của mối tình đầu và cũng làm anh lãng quên người tình lận đận năm xưa. Nàng chỉ hiện lên trong nỗi nhớ của anh khi cánh buồm tình yêu của anh với Bích Loan bi những đám mây đen ngoài khơi đe dọa.

Cứ mỗi lần Sơn và Bích Loan giận dỗi nhau thì Sơn lại nghĩ tới Kim Thanh nhiều hơn. Giá Sơn lấy Kim Thanh làm vợ thì có lẽ cuộc sống của họ sẽ giản dị hơn là bay giờ. Nó cũng không hẳn là cuộc sổng trần tục như những gia đình xóm thợ, song nó chắc chắn sẽ không phức tạp và sóng gió như cuộc sống hiện tại.

Bích Loan thông minh quá, tự chủ quá làm Sơn ngợp thở. Kim Thanh thì đơn giản hơn nhiều, chỉ là một cô gái học hết phổ thông, không bay bổng, không mơ màng tới một điều gì xa xôi cả. Con người như thế có lẽ hợp với Sơn chăng? Còn nàng, nàng cứ như một cánh diều bay trên không, càng bay càng đòi hỏi bầu trời phải xanh hơn, cao hơn, dây diều phải dài hơn.

Sơn có thể hy sinh tất cả cho những điều nàng muốn, nhưng thực ra Sơn cũng không biết nàng muốn gì. Chẳng phải Sơn đã làm tất cả cho nàng đó sao? Sơn múc nước vào xô, rồi xách ra nhà tắm cho nàng, Sơn đi cửa hàng mua gạo, mua dầu, Sơn dậy từ 4 giờ sáng đi xếp hàng mua thịt, Sơn đi chợ mua đồ ăn, Sơn cùng nàng giặt giũ chăn màn, quần áo, Sơn nuôi gà, Sơn đưa nàng đi chơi, Sơn lai nàng, Sơn bất nàng ăn 3 bát cơm mỗi bữa, bữa nào nàng cũng phải ăn như thế dù là mệt nhọc không muốn ăn, dù là khó chiu trong người, nàng cứ ngồi đấy mà ăn cho hết 3 bát cơm mới được đứng lên, rời khối mâm. Như thế chàng phải là Sơn yêu nàng lắm đó sao? Nàng cũng phải nhận ra điều đó chứ.

Một mặt, do Sơn làm nghề giáo nên cũng có nhiều thời gian, được tự do, nhưng cái chính không phải là chỗ đó. Cái chính là Sơn yêu vợ. Đấy cứ thử nhìn trắng Hồng đó mà xem. Nó cứ nhởn nha, nào chơi đàn ghi ta, nào chơi bóng chuyền, chơi thể thao, nay tụ tập chỗ này, mai tụ tập chỗ kia, có giúp gì vợ nó đâu. Sơn chỉ thua có mỗi ông Cường ở khu bên cạnh là chưa mua lợn về nuôi mà thôi.

Từ trước cho tới nay, Sơn luôn nghĩ những cố gắng của mình đã làm nàng mãn nguyện. Phụ nữ còn mong gì hơn có một ông chồng như thế. Chả thế mà bao bạn bè khi tới thăm họ đã phải thết lên:

– Số chị Bích Loan may mắn ri thật đó, có được anh chồng hết ý!

Những lúc đó nàng cười rất khiêm tốn, khiến cho Sơn càng nghĩ rằng nàng hạnh phúc và nàng hãnh diện thật sự trước bạn bè về người chồng của mình.

Khi bạn bè đến thăm vợ chồng Sơn, nàng rất vui, rất lịch thiệp. Nàng rất thích tham gia vào những cuộc tranh luận với bạn bè. Nàng tiếp bạn bè bất kể là bạn của Sơn, hay của nàng, hay của chung hai người, đều phóng khoáng và tự nhiên. Nàng có thể bê tất cả mọi thứ có trong nhà Sơn ra đãi khách.

Càng ngày, Sơn càng có cảm giác, mọi người đến chơi với nàng chứ không phải đến với Sơn. Nhưng sau khi họ ra về rồi thì sự hồ hởi của nàng lại xẹp xuống, nàng trở nên lặng lẽ. Tâm trạng nàng cứ như thủy triều lên xuống vậy, khiến Sơn đã lúng túng lại càng trở nên lúng túng, tình cảnh Sơn chẳng khác gì gà mắc tóc, càng muốn gỡ ra thì lại càng mắc vào.

Tại sao nàng không chịu hiểu anh? Nếu nàng chiu hiểu cho anh hay cho những người đàn ông nói chung thì đâu đến nỗi. Mỗi giới đều có tính ích kỷ riêng của mình. Đàn ông không bao giờ muốn vợ hơn mình, thông minh hơn mình cả. Sự thông minh sắc sảo của người vợ chỉ làm hại cho nàng, cho tình yêu và nhất là cho cuộc sống gia đình của nàng mà thôi. Cứ chậm hiểu một tí, nhu mì một tí thì người chồng cảm thấy yên tâm hơn, họ sung sướng vì thấy mình như một tảng đá vững chắc làm chỗ dựa cho người vợ.

Sơn thích mình được che trở cho nàng. Nàng bé nhỏ và yếu ớt trong sự che trở của Sơn. Nàng ít hiểu biết bằng Sơn, Sơn sẽ nhẫn nại giảng giải cho nàng. Sơn muốn được làm chồng nàng theo đúng nghĩa của nó.